W ostatnim czasie w zasobach Internetu pojawiła się mapa przygotowana przez Fundację Lasy i Obywatele pn. „Zanim wytną twój las”.

Mapa przedstawia poszczególne powierzchnie Lasów Państwowych, w tym także Nadleśnictwa Łosie, na których w 2025 r. przewidziano „wycinkę” oraz te, na których „zaplanowaną wycinkę już zrealizowano”.

Ponieważ prezentowane na mapie dane mogą wprowadzać w błąd, jako leśnicy Nadleśnictwa Łosie pragniemy podzielić się z Państwem rzetelnymi informacjami w tym względzie na przykładzie wydzieleń leśnych zaplanowanych do użytkowania w obrębie masywu Wysoty w Leśnictwie Wysowa.

W obrębie Wysowej w roku bieżącym realizowane są/realizowane będą następujące zabiegi:

• Cięcia rębne (odnowieniowe) w wydzieleniach: 221c i 227a
• Trzebieże (cięcia pielęgnacyjne) w wydzieleniach: 227c, 228c, 227A i 228A a.

Czym wobec tego są rębnie realizowane w Nadleśnictwie Łosie?

Rębnie

Realizacja cięć rębnych w lasach górskich polega na wykonywaniu zespołu czynności mających na celu inicjowanie powstawania odnowienia naturalnego oraz zapewnienie optymalnych warunków dla rozwoju nowego pokolenia drzew poprzez kształtowanie odpowiedniej struktury drzewostanu zapewniającej jednocześnie naturalną różnorodność biologiczną środowiska leśnego oraz ciągłość i trwałość lasu. W ramach rębni stopniowej udoskonalonej (o symbolu IVd) wycinane jest do 30% miąższości drzew stojących a cięcia prowadzone są w odpowiednim rozproszeniu przestrzennym. W uproszczeniu pozwalającym lepiej zrozumieć efekt wykonania rębni stopniowej można uznać, że po jej realizacji na powierzchni pozostanie nadal ok. 70% drzew głównej warstwy drzewostanu (ilości drzew zainwentaryzowanych przed jej wykonaniem), a pod drzewami ściętymi zostanie zainicjowane odnowienie (o ile już tam go nie ma), które będzie mieć formę samosiewu lub uprawy z sadzenia (w zależności od uwarunkowań glebowo-siedliskowych i drzewostanowych). Uzyskanie zatem (kilku etapowo) ponownego 100% pokrycia roślinnością drzewiastą obszaru obejmowanego użytkowaniem rębnym zapewnia właściwe wypełnienie funkcji glebo– i wodochronnych lasu górskiego. Warto podkreślić, że realizując zapisy Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska  w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej oraz wymogi certyfikacji i wewnętrznych uregulowań uszczegóławiających, w obrębie każdej powierzchni kwalifikowanej do wykonania rębni, w Nadleśnictwie Łosie wyznaczane są stałe obszary o pow. min. 5% danego wydzielenia, podlegające wyłączeniu z jakiejkolwiek ingerencji gospodarczej (tzw. kępy ekologiczne, które najczęściej obejmują starodrzew). Również drewno martwe (zarówno stojące jak i leżące) pozostaje na takiej powierzchni do mineralizacji jako cenny biotop dla mnóstwa pożytecznych organizmów. Ponadto, wykonanie cięć poprzedza staranny przegląd powierzchni pod kątem konieczności ochrony drzew dziuplastych, miejsc gniazdowania oraz płatów roślinności chronionej, co ma za zadanie zminimalizowanie negatywnego wpływ procesu pozyskania drewna na środowisko przyrodnicze.

Czym są trzebieże?

Trzebieże

Realizacja cięć trzebieżowych, zapewne z uwagi na znacznie mniejszy pobór miąższości drzew stojących względem cieć rębnych, wywołują o wiele mniej emocji społecznych. Cięcia trzebieżowe to cięcia pielęgnacyjne pozwalające osiągnąć pożądany skład gatunkowy drzewostanu (zgodny z celem hodowlanym i ochronnym), a drzewostan po jego realizacji winien cechować się możliwie wysoką jakością i odpowiednim zadrzewieniem. Realizuje się to poprzez systematyczne usuwanie drzew przeszkadzających prawidłowemu rozwojowi drzew najlepszych wraz z ich osłoną zapewniającą im stabilność. W trakcie trzebieży istotne znaczenie ma również aspekt sanitarny, gdyż w trakcie ich realizacji usuwa się w pierwszej kolejności drzewa o najsłabszej kondycji zdrowotnej. Podobnie jak w przypadku rębni, wyznaczając drzewa do wycięcia w ramach trzebieży, leśnicy są zobowiązani do wykonywania przeglądu powierzchni pod kątem konieczności ochrony drzew dziuplastych, miejsc gniazdowania oraz płatów roślinności chronionej. Efektem hodowlano-ochronnym prowadzenia trzebieży jest uzyskanie stabilnego ekologicznie drzewostanu dojrzałego, w którym w kolejnych dziesięcioleciach wykonywane będą być mogły cięcia odnowieniowe pozwalające na jego odmłodnienie i ciągłość.

Ponieważ w przestrzeni publicznej podejmowane są intensywne dyskusje dotyczące negatywnego wpływu prowadzonych zabiegów gospodarczych na obszar Natura 2000, w tym na gatunki priorytetowe takie jak orlik krzykliwy, pragniemy Państwa zapewnić, że wytężona praca wielu już pokoleń wykwalifikowanych leśników i robotników leśnych spowodowała wielokrotny przyrost powierzchni lasów Nadleśnictwa Łosie względem stanu jaki panował na tych terenach w roku 1947, kiedy obszary te zostały upaństwowione (po tragicznych w skutkach dla miejscowej ludności łemkowskiej akcjach przesiedleńczych).

W samym tylko Nadleśnictwie Łosie do leśnego zagospodarowania trafiło między 5,5 a 6 tys. ha nieużytków, które obejmowały m.in. stoki Wysoty (wydzielenia leśne wskazane na wstępie). Aktualny stan tutejszych lasów wskazywany przez osoby kierujące zastrzeżenia do leśników jako „miejsce o wyjątkowych walorach przyrodniczych i turystycznych” jest zatem, w połączeniu z siłami natury, efektem planowej gospodarki leśnej (uwzględniającej aspekty przyrodnicze) prowadzonej w Beskidzie Niskim od dziesięcioleci. Już sama ilość rokrocznie inwentaryzowanych nowych gniazd orlika krzykliwego i tworzonych dla niego stref ochrony (aktualnie 15 istniejących i 2 w fazie projektowej) daje nam jako leśnikom pewność, że zrównoważona gospodarka leśna umożliwia łączenie wszystkich funkcji lasu nawet w rejonach tak bogatych przyrodniczo jak Beskid Niski i koegzystencji człowieka z gatunkami szczególnie wrażliwymi na antropopresję. Nie jest naszym celem aby negować fakt, że realizacja procesu pozyskania i zrywki drewna wywołuje negatywne skutki w środowisku i coraz częściej wywołuje kontrowersje społeczne a jedynie wskazanie, że wpływ ten z punktu widzenia ekologicznego nie ma aż tak dużego znaczenia jaki się mu przypisuje.

Celem zobrazowania dynamiki zmian krajobrazu jakie zaistniały w obszarze objętym ww. analizą publikujemy dwie mapy, które porównują stan zagospodarowania gruntów z lat 40-stych ubiegłego wieku ze stanem aktualnym (wydzielenia leśne w obrębie Wysoty, na których w roku 2025 prowadzone będą cięcia rębne lub trzebieże).

Niezależnie od powyższego zachęcamy Państwa do bezpośredniego kontaktu z leśnikami, gdyż bardzo często wspólna wizji terenowa danego fragmentu lasu pozwala wyjaśnić szereg wątpliwości.

Pamiętaj, że leśnicy pracują dla LASU i dla CIEBIE!